โรคเรื้อรัง คืออะไร

โรคเรื้อรัง หรือ Non-Communicable Diseases (NCDs) คือ กลุ่มโรคที่ไม่ติดต่อและมักดำเนินไปอย่างช้าๆ ใช้เวลานานในการพัฒนาอาการ และเมื่อเป็นแล้วมักจะต้องรักษาและดูแลไปตลอดชีวิต ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ครอบครัว และระบบสาธารณสุขทั่วโลก 

การทำความเข้าใจสาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง และวิธีการป้องกันโรคเรื้อรัง จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างสุขภาพที่ดีและยั่งยืน บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกเกี่ยวกับโรคเรื้อรัง เพื่อให้คุณสามารถป้องกันและอยู่ร่วมกับโรคได้อย่างมีคุณภาพ

ตอนที่ 1 : ปัจจัยเสี่ยงหลักของโรคเรื้อรัง

ตอนที่ 2 : การตรวจคัดกรองและวินิจฉัยโรคเรื้อรัง

ตอนที่ 3 : 5 โรคเรื้อรังที่พบเยอะที่สุดในไทย

ตอนที่ 4 : การป้องกันโรคเรื้อรัง

ตอนที่ 5 : สรุป

ปัจจัยเสี่ยงหลักของ โรคเรื้อรัง

โรคเรื้อรัง

🧠 1. พฤติกรรมเสี่ยงด้านสุขภาพ

  • การรับประทานอาหารไม่เหมาะสม เช่น อาหารไขมันสูง เค็มจัด น้ำตาลมาก หรืออาหารแปรรูป 
  • ขาดการออกกำลังกาย นั่งนาน เคลื่อนไหวน้อย เสี่ยงต่อโรคอ้วนและเมตาบอลิกซินโดรม 
  • การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ มะเร็ง ถุงลมโป่งพอง ฯลฯ 
  • ความเครียดเรื้อรัง ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ความดัน และการนอนหลับ

 

🧬 2. ปัจจัยทางชีวภาพและพันธุกรรม

  • กรรมพันธุ์หรือประวัติครอบครัว หากมีคนในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน ความดัน หรือมะเร็ง ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้น 
  • อายุที่มากขึ้น อายุเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังหลายชนิด
  • เพศ โรคบางชนิดมีแนวโน้มเกิดในเพศใดเพศหนึ่งมากกว่า เช่น โรคหัวใจในผู้ชาย

 

🌎 3. สิ่งแวดล้อมและสังคม

  • มลพิษทางอากาศ เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคทางเดินหายใจและมะเร็งปอด 
  • สภาพแวดล้อมที่ขาดการสนับสนุนสุขภาพ เช่น พื้นที่ออกกำลังกายน้อย อาหารสุขภาพหาได้ยาก
  • สภาพเศรษฐกิจและการเข้าถึงบริการสุขภาพ คนที่ขาดโอกาสในการตรวจสุขภาพหรือรักษาอาจปล่อยให้โรคพัฒนาโดยไม่รู้ตัวแบบนี้มันไม่ดีต่อการเล่น เลขเด็ดงวดนี้ เลยครับ

การตรวจคัดกรองและวินิจฉัยโรคเรื้อรัง

การตรวจคัดกรอง

  • เบาหวาน: ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด (FBS, HbA1c)
  • ความดันโลหิตสูง: วัดความดันอย่างสม่ำเสมอ
  • ไขมันในเลือดสูง: ตรวจไขมัน LDL, HDL, ไตรกลีเซอไรด์
  • โรคหัวใจ: ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG), ตรวจเอนไซม์หัวใจ
  • มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม ปากมดลูก ลำไส้ใหญ่

ความถี่ในการตรวจ ขึ้นกับอายุ ความเสี่ยงส่วนบุคคล และประวัติครอบครัว

เป้าหมาย: ค้นหาความผิดปกติหรือความเสี่ยงก่อนมีอาการ เช่น อายุ 35–40 ปีขึ้นไป ควรตรวจสุขภาพประจำปี

การวินิจฉัย

  • ตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c ≥ 6.5%) → ยืนยันเบาหวาน
  • ค่าความดัน ≥140/90 mmHg หลายครั้ง → วินิจฉัยความดันโลหิตสูง
  • ตรวจคลื่นหัวใจ (EKG) และการตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียง (Echo)
  • การตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy) ในกรณีสงสัยมะเร็ง

เป้าหมาย: ยืนยันว่าบุคคลมีโรคหรือภาวะเรื้อรังจริงหรือไม่ เมื่อผลคัดกรองผิดปกติ จะมีการตรวจเพิ่มเติมเพื่อวินิจฉัย

5 โรคเรื้อรัง ที่พบเยอะที่สุดในไทย

โรคเรื้อรัง

กลุ่มโรค NCDs (Non-Communicable Diseases) เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในประเทศไทย จากข้อมูลและสถิติต่างๆ ที่อ้างอิงจากหน่วยงานสาธารณสุขและองค์กรด้านสุขภาพโลก สามารถสรุป 5 โรคเรื้อรังที่พบมากที่สุดในคนไทยได้ดังนี้ครับ

  1. โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension)
  • พบบ่อยที่สุด: เป็นโรค NCDs ที่มีผู้ป่วยมากที่สุดในประเทศไทย และเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่นำไปสู่โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไต
  • สาเหตุหลัก: พฤติกรรมการกินเค็ม, ภาวะอ้วน, ขาดการออกกำลังกาย, ความเครียด, พันธุกรรม

 

  1. โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus)
  • ผู้ป่วยเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง: จำนวนผู้ป่วยเบาหวานในไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี และมักพบร่วมกับโรคความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูง
  • สาเหตุหลัก: การบริโภคอาหารหวานจัดและแป้งมากเกินไป, ภาวะอ้วน, ขาดการออกกำลังกาย, พันธุกรรม

 

  1. โรคไขมันในเลือดสูง (Dyslipidemia / Hyperlipidemia)
  • ภัยเงียบ: มักไม่มีอาการในระยะแรก แต่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่นำไปสู่โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงโรคหลอดเลือดสมอง
  • สาเหตุหลัก: การบริโภคอาหารไขมันสูง, ขาดการออกกำลังกาย, ภาวะอ้วน, พันธุกรรม

 

  1. โรคหลอดเลือดหัวใจ / โรคหัวใจขาดเลือด
  • สาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ: เป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย มักเกิดจากภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน และไขมันในเลือดสูงที่ไม่ได้รับการควบคุม
  • สาเหตุหลัก: การสะสมของไขมันในหลอดเลือดหัวใจ, สูบบุหรี่, ความดันโลหิตสูง, เบาหวาน, ไขมันในเลือดสูง

 

  1. โรคมะเร็ง (Cancer)
  • สาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1: โรคมะเร็งทุกชนิดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับหนึ่งของคนไทยมาอย่างต่อเนื่อง
  • ประเภทที่พบบ่อยในคนไทย: มะเร็งตับและท่อน้ำดี, มะเร็งปอด, มะเร็งเต้านม, มะเร็งลำไส้ใหญ่/ทวารหนัก และมะเร็งปากมดลูก
  • สาเหตุหลัก: พฤติกรรมการใช้ชีวิต (สูบบุหรี่, ดื่มแอลกอฮอล์, อาหารปิ้งย่าง), การติดเชื้อบางชนิด, พันธุกรรม, สภาพแวดล้อมหรือการขาดการเล่น เลขเด็ดงวดนี้ ก็มีส่วน

การป้องกัน โรคเรื้อรัง

โรคเรื้อรัง

🍽 1. กินอาหารให้เหมาะสม

  • ลดน้ำตาล ไขมันอิ่มตัว และโซเดียม
  • เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช และโปรตีนไขมันต่ำ
  • หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและของทอด

 

🏃‍♂️ 2. ออกกำลังกายเป็นประจำ

  • อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ (เช่น เดินเร็ว ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน)
  • ช่วยควบคุมน้ำหนัก ความดัน และน้ำตาลในเลือด

 

🚭 3. งดสูบบุหรี่และลดการดื่มแอลกอฮอล์

  • บุหรี่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ มะเร็ง และปอด
  • แอลกอฮอล์ทำลายตับและระบบเมตาบอลิซึม

 

😴 4. นอนหลับให้เพียงพอ

  • วันละ 6–8 ชั่วโมง
  • การพักผ่อนที่ดีช่วยลดฮอร์โมนเครียดและฟื้นฟูร่างกาย

 

💆‍♀️ 5. จัดการความเครียดอย่างเหมาะสม

  • ใช้เทคนิคผ่อนคลาย เช่น สมาธิ โยคะ หรือกิจกรรมที่ชอบ

 

🧪 6. ตรวจสุขภาพประจำปี

  • ช่วยค้นหาความผิดปกติแต่เนิ่น ๆ และควบคุมได้ทันเวลา
  • โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไป หรือมีประวัติโรคในครอบครัว

สรุป

โรคที่เป็นต่อเนื่องยาวนาน เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคหัวใจ มักเกิดจากพฤติกรรมเสี่ยงสะสม เช่น การกินไม่ดี ขาดการออกกำลังกาย การสูบบุหรี่ สามารถป้องกันได้ด้วยการดูแลสุขภาพและตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ